Stress Echo
Δυναμική Υπερηχοκαρδιογραφία

Stress-Echo | Δυναμική Υπερηχοκαρδιογραφία

Γράφει ο Δημήτριος Βραχάτης, Ειδικός Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

Τί είναι το stressecho;

Αποτελεί μία λειτουργική δοκιμασία για την εκτίμηση της πιθανότητας ύπαρξης στεφανιαίας νόσου ή την αξιολόγηση βαλβιδοπαθειών.

 

Πότε (σε ποιους) πρέπει να γίνει;

Η εξέταση αυτή ζητείται από τον καρδιολόγο στα πλαίσια:

  • Πρωτοδιάγνωσης (πιθανής) στεφανιαίας νόσου
  • Αξιολόγηση ασθενών με γνωστή στεφανιαία νόσο για καθοδήγηση θεραπείας
  • Αξιολόγηση ασθενών με γνωστή στεφανιαία νόσο για παρακολούθηση
  • Αξιολόγηση ασθενών με βαλβιδοπάθειες (π.χ στένωση αορτικής βαλβίδας με χαμηλή κλίσης πίεσης, στένωση μιτροειδούς, ανεπάρκεια μιτροειδούς βαλβίδας).

 

Τί πληροφορίες μας δίνει;

Όσον αφορά την εκτίμηση πιθανής στεφανιαίας νόσου με το stress-echo ελέγχεται η κίνηση και η πάχυνση των διαφόρων τμημάτων της καρδιάς. Η μυοκαρδιακή λειτουργία εκτιμάται στα διάφορα στάδια της μελέτης όσο και συγκριτικά μεταξύ αυτών ώστε να εξαχθεί η τελική διάγνωση. Σε άλλες περιπτώσεις, το stress-echo διενεργείται για να αξιολογηθεί η βαρύτητα κάποιας βαλβιδοπάθειας.

 

Τί άλλο ελέγχουμε;

Παράλληλα με την υπερηχοκαρδιογραφική μελέτη παρακολουθείται συνεχώς το ηλεκτροκαρδιογράφημα, μετράται τακτικά η αρτηριακή πίεση και ο/η εξεταζόμενος ερωτάται για την ύπαρξη συμπτωμάτων όπως πόνος στο στήθοςδύσπνοια ή τάση για λιποθυμία.  

 

Πώς πραγματοποιείται;

Επί της ουσίας πρόκειται για υπερηχοκαρδιογράφημα το οποίο πραγματοποιείται στην ηρεμία και στην προοδευτικά επιδεινούμενη «κόπωση».

Η κόπωση μπορεί να επέλθει με παράλληλη φυσική άσκηση (χρησιμοποιείται ειδική εξεταστική κλίνη – εργομετρικό ποδήλατο) ή με τη χορήγηση φαρμακευτικής ουσίας (συνήθως δοβουταμίνη).

Πριν την εξέταση θα τοποθετηθεί ένας φλεβοκαθετήρας από τον οποίο θα χορηγηθούν:

  • τα φάρμακα (στην περίπτωση φαρμακευτικού stress-echo) ή/και
  • οι παράγοντες ηχωαντίθεσης (χρησιμοποιούνται για να είναι πιο «ευκρινείς» και άρα πιο αξιόπιστες οι εικόνες που λαμβάνονται).

 

Πόσο διαρκεί η εξέταση;

Για την εξέταση θα απαιτηθούν 20-30 λεπτά. Ωστόσο αν ληφθεί υπόψην ο χρόνος προετοιμασίας και παρακολούθησης μετά την εξέταση, ο συνολικός χρόνος αυξάνεται σημαντικά.

 

Θα νοιώσω πόνο ή δυσφορία;

Το stress-echo είναι μία ανώδυνη διαδικασία. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της μέγιστης ταχυκαρδίας (ειδικά αν έχει χορηγηθεί φαρμακευτικός παράγοντας «κόπωσης» ή ταχυκαρδίας) τότε ο/η εξεταζόμενος ίσως το βιώσει ως μία ενοχλητική διαδικασία.

 

StressEcho ή σπινθηρογράφημα ή τεστ κόπωσης;

Σήμερα, οι λειτουργικές δοκιμασίες που περιλαμβάνουν απεικόνιση, όπως το stress echo (ή το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου),  προηγούνται έναντι της απλής δοκιμασίας (τεστ) κόπωσης.

Για την περίπτωση της αξιολόγησης βαλβιδοπαθειών προτιμάται η «κόπωση» να αντιστοιχεί σε κόπωση με φυσική άσκηση.

 

Πότε παίρνω τα αποτελέσματα;

Τα αποτελέσματα συνήθως χορηγούνται στον/στην εξεταζόμενο αμέσως μετά την εξέταση. Αν και πρόκειται για μία σχετικά «προτυποποιημένη» εξέταση, δεν παύει να υπόκειται στο στοιχείο της «υποκειμενικής» κρίσης του καρδιολόγου που τη διενεργεί και τη γνωματεύει.

Αν και θεωρητικά τα «βίντεο» των υπερήχων καταγράφονται και μπορεί να τα αξιολογήσει και κάποιος άλλος, συνήθως λόγω του μεγάλου τους όγκου δε δίνονται στον/στην εξεταζόμενο.

Επομένως η επιλογή του κέντρου στο οποίο θα υποβληθείτε στην εξέταση αυτή θα πρέπει να γίνεται με προσοχή καθώς αν για παράδειγμα πρόκειται για διερεύνηση στα πλαίσια στεφανιαίας νόσου, τα αποτελέσματα του stress-echo επί της ουσίας θα κρίνουν αν θα υποβληθείτε ή όχι σε (νέα) στεφανιογραφία.

 

Θα πάρω ακτινοβολία;

Όχι πρόκειται για μια προηγμένη υπερηχοκαρδιογραφική εξέταση και επομένως δεν χρησιμοποείται ιονίζουσα ακτινοβολία.

 

Υπάρχουν αντενδείξεις;

Όπως και το τεστ κόπωσης, το stess-echo  δεν θα πρέπει να διενεργείται σε καταστάσεις που υπάρχει υποψία οξείας παθολογίας από την καρδία. Τέτοιες περιπτώσεις είναι τα οξέα στεφανιαία επεισόδια, η μυοκαρδίτιδα. Σχετική αντένδειξη υπάρχει επίσης σε καταστάσεις στις οποίες ο κίνδυνος για επιπλοκές είναι αυξημένος π.χ. σοβαρή στένωση αορτικής βαλβίδας.

 

Υπάρχουν κίνδυνοι;

Το stress-echo είναι μία «αναίμκτη», σχετικά ασφαλής δοκιμασία, ωστόσο «στρεσάρει» δυσκολεύει δηλαδή την καρδιά. Αυτό, άλλωστε, ακριβώς θέλουμε να μελετήσουμε – τη συμπεριφορά της καρδιάς σε συνθήκες φόρτισης.

Επομένως, όπως κάθε λειτουργική δοκιμασίας, έτσι και το stress-echo σχετίζεται με σπάνιους αλλά υπαρκτούς κινδύνους (π.χ. οξύ στεφαναίο επεισόδιο, υποτροπή κολπικής μαρμαρυγής, πολύ πιο σπάνια θάνατος). Ο μικρός θεωρητικός αυτός κίνδυνος (0,05% για απειλητική για τη ζωή επιπλοκή) υπερσκελίζεται από τα πιθανά οφέλη.

Για τους ανωτέρω λόγους, το stress-echo διενεργείται σε χώρο κατάλληλα διαμορφωμένο με προσωπικό έμπειρο και ικανό να αντιμετωπίσει τυχόν έκτακτες καταστάσεις.

 

Χρειάζεται προετοιμασία;

Από την πλευρά του/της ασθενούς δε χρειάζεται κάποια ειδική προτετοιμασία. Τις προηγούμενες 2-3 ώρες πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση τροφής ή καπνού και σχετικών προϊόντνων, 12 ώρες πριν καφείνης και αλκοόλ.

Επίσης, θα ενημερωθείτε από τον καρδιολόγο σας για την διακοπή εκ των προτέρων (2-3 ημέρες) ορισμένων φαρμάκων (β-αποκλειστές).

 

Μετά την εξέταση;

Όταν ολοκληρωθεί η εξέταση, οι καρδιακοί παλμοί επανέρχονται σταδιακά στο φυσιολογικό (από μόνοι τους ή με χορήγηση φαρμακευτικής ουσίας). Ο/η εξεταζόμενος παραμένει για παρακολούθηση περίπου 30 λεπτά ακόμα. Έπειτα μπορεί να επιστρέψει στις κανονικές του δραστηριότητες, ωστόσο καλό θα ήταν να αποφύγει την οδήγηση για μερικές ώρες.