ΒΛΑΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ
Γράφει ο Δημήτριος Βραχάτης, Ειδικός Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μπορεί το κάπνισμα να προκαλέσει θάνατο ή αναπηρία;
Το κάπνισμα είναι η κύρια αιτία ασθενειών και θανάτων που θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί. Ενδεικτικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, το κάπνισμα ευθύνεται για περισσότερους από 480.000 θανάτους κάθε χρόνο, ή σχεδόν 1 στους 5 θανάτους. Αν διακόψει κανείς το κάπνισμα, ο κίνδυνος να νοσήσει, να υποστεί σοβαρή αναπηρία ή να πεθάνει μειώνεται σταδιακά και σε μερικά χρόνια φτάνει πολύ κοντά σε αυτό ενός μη καπνιστή. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν καπνίζει κανείς, το όφελος της άμεσης και οριστικής διακοπής είναι πολύ μεγάλο.
Τί μπορεί να πάθω αν καπνίζω;
Δυστυχώς το κάπνισμα (ακόμα και το παθητικό) συνδέεται με την επιδείνωση ή ακόμα και την πρόκληση μιας σειράς άλλων νοσημάτων. Ενδεικτικά αναφέρεται παρακάτω μία σειρά εξ αυτών:
§ Άσθμα
§ Καρκίνος (πνεύμονα, λάρυγγα, κεφαλής και τραχήλου, παχέος εντέρου)
§ ΧΑΠ (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια)
§ Ασθένειες των ούλων
§ Καρδιαγγειακή νόσος (Αρτηριακή Υπέρταση, Δυσλιπιδαιμία, Στεφανιαία Νόσος, Καρδιακή Ανεπάρκεια κ.α.)
§ Αγγειακά Εγκεφαλικά Επεισόδια
§ HIV (ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας)
§ Καταστάσεις ψυχικής υγείας (κατάθλιψη και άγχος)
§ Πρόωρος τοκετός
§ Διαταραχές όρασης.
Αφού μπορεί να νοσήσω και χωρίς να καπνίζω, γιατί να κόψω το κάπνισμα;
Πράγματι, κάθε νόσος έχει μία σειρά αιτίων και προκλητικών παραγόντων. Ασφαλώς και αρκετές ασθένειες μπορεί να εμφανίζονται ακόμα και σε άτομα που δεν καπνίζουν ή και να μην παρουσιασθούν σε άτομα που καπνίζουν. Ωστόσο, σε σημαντικό αριθμό περιπτώσεων το κάπνισμα συχνά ευθύνεται εξολοκλήρου για την εμφάνιση τους. Αλλά ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν ευθύνεται αποκλειστικά (ή κύρια) για την εμφάνιση τους, την επιταχύνει – επιπλέον αυξάνει και τη βαρύτητα τους. Επομένως, η διακοπή του καπνίσματος, αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες για μια πιο υγιή ζωή, χωρίς συμπτώματα και αναπηρίες.
Το παθητικό κάπνισμα είναι εξίσου βλαπτικό;
Δυστυχώς, οι βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος δεν περιορίζονται στο άτομο που καπνίζει. Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα συμβάλλει σε περίπου 41.000 θανάτους μεταξύ ενηλίκων μη καπνιστών και 400 θανάτους σε βρέφη κάθε χρόνο. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι δεν υπάρχει ασφαλής ποσότητα έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα. Το να αναπνεύσει κανείς έστω και λίγο παθητικό καπνό μπορεί να είναι επιβλαβές για την υγεία. Η έκθεση στο παθητικό κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει καρδιακά επεισόδια, εγκεφαλικό επεισόδιο και καρκίνο του πνεύμονα σε μη καπνιστές ενήλικες.
Το παθητικό κάπνισμα προκαλεί επίσης νόσους και θάνατο στα παιδιά, συμπεριλαμβανομένου του συνδρόμου αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (SIDS). Τα παιδιά που αναπνέουν παθητικό καπνό είναι επίσης πιο πιθανό να παρουσιάσουν προβλήματα στους πνεύμονες, μολύνσεις στο αυτί και πιο συχνές και σοβαρές κρίσεις άσθματος.
Πειράζει αν καπνίζουν στο διπλανό δωμάτιο ή χώρο εστιατορίου;
Όταν πρόκειται για κλειστούς χώρους μόνον η παντελής απουσία καπνού μπορεί να προστατεύει πλήρως τους ανθρώπους που δεν καπνίζουν από τους κινδύνους της έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα. Μάλιστα, επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι ξεχωριστοί χώροι με σήμανση «απαγορεύεται το κάπνισμα» δεν προστατεύουν τους μη καπνιστές από το παθητικό κάπνισμα – ούτε ο αερισμός, το φιλτράρισμα του αέρα ή το άνοιγμα παραθύρου.
Ναι αλλά γνωρίζω καπνιστές που έζησαν πολλά χρόνια, μπορώ να έχω την ίδια τύχη;
Είναι αλήθεια ότι μερικοί άνθρωποι που καπνίζουν δεν πεθαίνουν από ασθένειες που σχετίζονται με το κάπνισμα. Ωστόσο, αν θέλουμε να είμαστε ορθολογιστές πρέπει να κοιτάμε τον κανόνα και όχι τις εξαιρέσεις. Ας κοιτάξουμε τί λένε οι αριθμοί: για κάθε θάνατο που σχετίζεται με το κάπνισμα, τουλάχιστον 30 ακόμα ζουν με ασθένεια που σχετίζεται με το κάπνισμα.
Μάλιστα, το κάπνισμα παραμένει η κύρια αιτία θανάτου και ασθενειών που μπορεί να προληφθεί. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου και μπορεί να προσθέσει έως και μια δεκαετία στο προσδόκιμο ζωής.
Το καλύτερο πράγμα που μπορούν να κάνει ένας καπνιστής για να προστατεύσει την προσωπική αλλά και οικογενειακή υγεία από τις βλαβερές συνέπειες του καπνίσματος είναι να διακόψει τελείως το κάπνισμα!