ΑΞΟΝΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΟΓΡΑΦΙΑ

Γράφει ο Δημήτριος Βραχάτης, Ειδικός Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Τί είναι η αξονική στεφανιογραφία;

Η αξονική τομογραφία καρδιάς (αξονική στεφανιογραφία) αποτελεί μία μη επεμβατική (αναίμακτη) μέθοδο για να απεικονιστούν οι στεφανιαίες αρτηρίες με σκοπό να αξιολογηθεί η ύπαρξη στενώσεων που προκαλούν ισχαιμία.

Πώς γίνεται;

Για τη διενέργεια της τοποθετείται περιφερικός φλεβοκαθετήρας από τον οποία εγχύεται σκιαγραφικό παράλληλα με τη διενέργεια αξονικής τομογραφίας εστιασμένης στην καρδιά.

Σε ποιους απευθύνεται;

Σήμερα η αξονική στεφανιογραφία έχει κυρίως ένδειξη για τη διερεύνηση ατόμων με χαμηλής έως μέτριας κλινική υποψία για στεφανιαία νόσο όπως αυτό εκτιμάται από την ύπαρξη η μη συμπτώματος (πόνος στο στήθος, δύσπνοια, λιποθυμία) και των κλασικών παραγόντων κινδύνου (αρτηριακή υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, σακχαρώδης διαβήτης, κάπνισμα, παχυσαρκία οικογενειακό ιστορικό).

Χρησιμεύει επίσης για την αξιολόγηση ασθενών με αυξημένη πιθανότητα περίπλοκης ανατομίας, όπως για παράδειγμα ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε by-pass (απεικονίζονται τόσο τα βατά όσο και τα «κλειστά» μοσχεύματα) ή σε εξεταζόμενους με υποψία ανώμαλης πορείας των γηγενών στεφανιαίων αρτηριών.

Αξονική αγγειογραφία της αορτής και των μεγάλων αρτηριακών στελεχών του ανθρωπίνου σώματος, η οποία πραγματοποιείται με διαφορετικό πρωτόκολλο σάρωσης, μπορεί να διενεργηθεί στα πλαίσια της προεπεμβατικής αξιολόγησης ασθενών που πρόκειται να υποβληθούν σε διακαθετηριακή επέμβαση αορτικής βαλβίδας (TAVI).

Τί πλεονεκτήματα έχει;

Κύριο πλεονέκτημα της μεθόδου είναι ο μη-επεμβατικός της χαρακτήρας. Δηλαδή, πρόκειται για μία μη-αιματηρή εξέταση, για τη διενέργεια της οποία αρκεί τη τοποθέτηση ενός περιφερικού φλεβικού καθετήρα και οι μόνοι πιθανοί κίνδυνοι σχετίζονται με το σκιαγραφικό και την ιονίζουσα ακτινοβολία. Επίσης, πέραν της καρδιάς, απεικονίζονται και οι εξωκαρδιακές δομές.

Η εξέταση αυτή έχει σημαντική αρνητική προγνωστική αξία. Δηλαδή το αρνητικό της αποτέλεσμα είναι ιδιαίτερα αξιόπιστο και χρησιμεύει στον αποκλεισμό της ύπαρξης στεφανιαίας νόσου.

Τί μειονεκτήματα έχει;

Ανάμεσα μειονεκτήματα της μεθόδου συγκαταλέγεται:

• η χορηγούμενη ακτινοβολία
• ορισμένες τεχνικές δυσκολίες ο οποίες σχετίζονται με τον ασθενή που μπορεί να καταστήσουν τα αποτελέσματα της μελέτης μη διαγνωστικά: πχ υψηλό φορτίο ασβεστίου, παχυσαρκία, ταχυκαρδία – αρρυθμίες (η τελευταία δεν αποτελεί ιδιαίτερο πρόβλημα σε πολυτομικούς αξονικούς τομογράφους υψηλής ευκρίνειας)
• η ανάγκη διενέργειας «παραδοσιακής» επεμβατικής στεφανιογραφίας στην περίπτωση που η αξονική στεφανιογραφία έχει ευρήματα συμβατά με σημαντική στεφανιαία νόσο.

Πού γίνεται και πόσο διαρκεί;

Διενεργείται στον χώρο του αξονικού τομογράφου και η ιδίως εξέταση (σάρωση) διαρκεί λιγότερο από μισό λεπτό. Της εξέτασης προηγείται η τοποθέτηση του φλεβοκαθετήρα και λήψη ιστορικού.

Χρειάζεται κάποια προετοιμασία;

Ανάλογα με τις δυνατότητες του μηχανήματος με το οποίο θα πραγματοποιηθεί η εξέταση, απαιτείται άλλοτε άλλος βαθμός ανώτερης καρδιακής συχνότητας. Δε θέλουμε δηλαδή ο/η εξεταζόμενος να έχει αυξημένους καρδιακούς παλμούς. Σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό και το κέντρο ίσως απαιτείται να χορηγηθεί μικρή δόση βραδυκαρδιακής αγωγής.

Τις προηγούμενες 3-4 ώρες από την εξέταση καλό είναι να αποφύγετε τα βαριά γεύματα και την κατανάλωση διεγερτικών ροφημάτων (π.χ. καφές, τσάι κ.α.).

Εάν πρόκειται για γυναίκα εξεταζόμενη, τότε θα πρέπει πάντα να ελέγχεται το ενδεχόμενο εγκυμοσύνης, καθώς η εξέταση περιλαμβάνει τη χορήγηση ακτινοβολίας.

Πότε επιστρέφω στις δραστηριότητες μου;

Δεν απαιτείται νοσηλεία, ο/η εξεταζόμενος επιστρέφει στις δραστηριότητες του αυθημερόν.

Τί να προσέξω;

Στην περίπτωση συνυπάρχουσας νεφρικής νόσου, σημαντική είναι η επαρκής ενυδάτωση λόγω της χορήγησης σκιαγραφικού.

Πότε παίρνω τα αποτελέσματα;

Η σάρωση με τον αξονικό τομογράφο καταγράφει τις εικόνες της καρδιάς, ωστόσο απαιτείται ειδική επεξεργασία (ανασύσταση των εικόνων σε ειδικούς υπολογιστές) ώστε να αξιολογηθεί η μελέτη και να χορηγηθεί η γνωμάτευση.