ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΙΑ ΘΩΡΑΚΟΣ

Γράφει ο Δημήτριος Βραχάτης, Ειδικός Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

 

Τί είναι η ακτινογραφία θώρακος;

Είναι μία εξέταση με την χρήση μικρής δόσης ιονίζουσας ακτινοβολίας και με την οποία αποτυπώνονται οι δομές του θώρακα (για την ακρίβεια η «σκιά» τους) σε ειδικά φιλμ (ή πλέον σε κατάλληλο ψηφιακό μέσο). 

Πώς γίνεται;

Η ακτινογραφία θώρακος αποτελεί μια μη επεμβατική εξέταση που πραγματοποιείται με τη χρήση ειδικού εξοπλισμού σε ακτινοδιαγνωστικά εργαστήρια. Χρησιμοποιούνται ακτίνες-Χ (ένα είδος ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας) για να διαπεράσουν το ανθρώπινο σώμα (στην περιοχή ενδιαφέροντος) και να αποτυπώσουν την «σκιά του».

Ο/η εξεταζόμενος κάθεται όρθιος  και ακίνητος μπροστά στο μηχάνημα στην θέση που θα του υποδείξει ο/η τεχνολόγος και λαμβάνει ανάσες (βαθειά εισπνοή) αντίστοιχα με τις οδηγίες. Η εξέταση ολοκληρώνεται μέσα σε λίγα λεπτά.

Συνήθως οι δομές του θώρακα ελέγχονται σε δύο κάθετες τομές και έτσι λαμβάνονται μια οπισθοπρόσθια (face) και μια πλάγια (profile) λήψη (ακτινογραφία).

Για τη διενέργεια της εξέτασης θα πρέπει να αφαιρεθούν τυχόν μεταλλικά αντικείμενα (π.χ. σταυροί, κοσμήματα) ώστε να μη αποκρύψουν με τη δική τους «σκιά» δομές του σώματος.

Τί μας δείχνει;

Απεικονίζει σε δύο διαστάσεις το θωρακικό κλωβό, τους πνεύμονες, την καρδιά και τα μεγάλα αγγεία. Πρόκειται με δυο λόγια για μία «φωτογραφία» της καρδιάς και των πνευμόνων.

Τί εξετάζει ο καρδιολόγος στην ακτινογραφία θώρακος;

Από την ακτινογραφία θώρακος αντλούμε πληροφορίες σχετικά με:

• το μέγεθος και το σχήμα της καρδιάς,
• την ύπαρξη υγρού γύρω από την καρδιά (περικάρδιο),
• την ύπαρξη υγρού στους πνεύμονες
• την ύπαρξη αέρα έξω από τους πνεύμονες (πνευμοθώρακας)
• την ακεραιότητα των οστών του θωρακικού κλωβού
• την ύπαρξη ύποπτων περιοχών για λοιμώξεις ή κακοήθειες

Πότε θα ζητήσει ο καρδιολόγος την εξέταση αυτή;

Ο καρδιολόγος μπορεί να παραγγείλει αυτή την εξέταση στα πλαίσια της διαφορικής διάγνωσης επί δύσπνοιας, πόνου στο στήθος, βήχα ή πυρετού. Μπορεί επίσης να ζητηθεί στα πλαίσια αξιολόγησης της πνευμονικής συμφόρησης σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Τα ευρήματα της συν-αξιολογούνται με τον λοιπό κλινικο-εργαστηριακού ελέγχο (φυσική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα, τρίπλεξ καρδιάς κ.α.).

Τί πρέπει να γνωρίζω πριν την εξέταση;

Πριν από τη διενέργεια οποιασδήποτε ακτινογραφίας είναι σημαντικό να ενημερώσετε τον γιατρό σας για την πιθανότητα εγκυμοσύνης, διότι υπάρχει σχετική αντένδειξη. Σε αυτή την περίπτωση η εξέταση θα πραγματοποιηθεί αν και μόνον αν είναι απολύτως αναγκαία, δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος διερεύνησης και κατόπιν ενημέρωσης της ασθενούς για τους πιθανούς κινδύνους για το έμβρυο.

Υπάρχει πόνος κατά την εξέταση;

Όχι δεν υπάρχει κάποιος πόνος. Η μόνη ενόχληση που μπορείτε να αισθανθείτε είναι αυτή από τη διαφορά θερμοκρασίας από τη «φωτογραφική πλάκα» στην οποία θα σας ζητήσει να ακουμπήσετε (η οποία συνήθως είναι κρύα).

Απαιτείται κάποια προετοιμασία;

Όχι, η εξέταση είναι εύκολη και γρήγορη και δεν απαιτείται κάποια ειδική προετοιμασία.

Ποιος ερμηνεύει το αποτέλεσμα;

Η επίσημη διάγνωση της ακτινογραφίας θώρακος αποτελεί αντικείμενο της ιατρικής ειδικότητας που ονομάζεται Ακτινοδιαγνωστική. Ωστόσο, οι περισσότεροι κλινικοί ιατροί είναι εξοικειωμένη με την αξιολόγηση της.

Μας δίνει λεπτομερείς πληροφορίες;

Η ακτινογραφία θώρακος είναι ίσως η παλαιότερη απεικονιστική εξέταση. Η χρήση της είναι αρκετά διαδεδομένη. Πραγματοποιείται γρήγορα και με μικρό σχετικά κόστος. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζετε ότι μας παρέχει γενικές μόνον πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας και αρκετά συχνά, σε περίπτωση πιθανής παθολογίας θα ζητηθεί επιπλέον κλινικοεργαστηριακός έλεγχος.

Επιπλέον, εκθέτει το ανθρώπινο σε σώμα στο κίνδυνο της ιονίζουσας ακτινοβολίας (αν και σε μικρή δόση). Για το λόγο αυτό, η εξέταση θα πρέπει να πραγματοποιείται μόνο βάση κλινικής ένδειξης και όχι στα πλαίσια «εθιμοτυπικού» check-up.