Αγγειοπλαστική: Τι πρέπει να γνωρίζετε

Η αγγειοπλαστική αποτελεί μια από τις σημαντικότερες επεμβατικές μεθόδους στη σύγχρονη καρδιολογία. Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική που στοχεύει στη διάνοιξη των στενωμένων ή αποφραγμένων αρτηριών, με σκοπό τη βελτίωση της ροής του αίματος προς τον καρδιακό μυ και την αποκατάσταση της φυσιολογικής λειτουργίας της καρδιάς. Αν και η αγγειοπλαστική συνδέεται κατά κύριο λόγο με τη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες αγγειακές παθήσεις, όπως στη στένωση των καρωτίδων ή των περιφερικών αρτηριών.

Η αγγειοπλαστική εφαρμόζεται πλέον ευρέως ως μέσο επείγουσας ή προγραμματισμένης αποκατάστασης της αιματικής ροής και έχει μειώσει σημαντικά τα ποσοστά επιπλοκών, την ανάγκη για χειρουργικές επεμβάσεις ανοικτής καρδιάς και τη διάρκεια νοσηλείας.

Τι είναι η αγγειοπλαστική

Η αγγειοπλαστική είναι μια ιατρική πράξη που πραγματοποιείται με τη χρήση ενός λεπτού καθετήρα ο οποίος εισάγεται μέσω μιας αρτηρίας, συνήθως στη βουβωνική χώρα ή στον καρπό, και προωθείται μέχρι την πάσχουσα αρτηρία της καρδιάς. Στο άκρο του καθετήρα υπάρχει ένα μικρό μπαλόνι, το οποίο φουσκώνεται στο σημείο της στένωσης. Με αυτόν τον τρόπο, η αθηρωματική πλάκα συμπιέζεται στα τοιχώματα της αρτηρίας και αποκαθίσταται η ροή του αίματος.

Σε πολλές περιπτώσεις, μετά τη διάνοιξη της αρτηρίας, τοποθετείται ένα στεντ, δηλαδή ένας μικρός μεταλλικός ή βιοαπορροφήσιμος σωληνίσκος, που διατηρεί το αγγείο ανοιχτό. Τα στεντ, πλέον, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων είναι επικαλυμμένα με φάρμακο (drug-eluting stents).

Η αγγειοπλαστική δεν απαιτεί γενική αναισθησία και η διάρκεια της διαδικασίας κυμαίνεται από 30 λεπτά έως δύο ώρες, ανάλογα με την πολυπλοκότητα της περίπτωσης και των αγγειακών αλλοιώσεων.

Πότε ενδείκνυται η αγγειοπλαστική

Η αγγειοπλαστική εφαρμόζεται κυρίως για τη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου, η οποία προκαλείται από τη συσσώρευση λιπώδους υλικού (πλάκας) στα τοιχώματα των αρτηριών που τροφοδοτούν τον καρδιακό μυ. Όταν οι αρτηρίες στενέψουν ή αποφραχθούν, η καρδιά δεν λαμβάνει επαρκές οξυγόνο, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συμπτωμάτων όπως στηθάγχη, δύσπνοια ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Η αγγειοπλαστική πραγματοποιείται είτε επειγόντως, όπως στην περίπτωση ενός εμφράγματος, είτε προγραμματισμένα, σε ασθενείς με σταθερή στηθάγχη και τεκμηριωμένη στένωση των στεφανιαίων αγγείων, όπως αυτή διαπιστώνεται με στεφανιογραφία ή άλλες απεικονιστικές εξετάσεις.

Επιπλέον, η αγγειοπλαστική εφαρμόζεται και σε άλλες αγγειακές περιοχές του σώματος, όπως στις καρωτίδες, για την πρόληψη εγκεφαλικού επεισοδίου, ή στα κάτω άκρα, σε περιπτώσεις περιφερικής αγγειοπάθειας που προκαλεί διαλείπουσα χωλότητα ή ισχαιμικό άλγος.

Διαδικασία και προετοιμασία

Πριν την αγγειοπλαστική, ο ασθενής υποβάλλεται σε πλήρη καρδιολογικό έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις, ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχοκαρδιογράφημα και συχνά στεφανιογραφία, για την ακριβή χαρτογράφηση της πάσχουσας αρτηρίας.

Κατά την επέμβαση, ο ασθενής βρίσκεται σε ελαφρά καταστολή και συνήθως δεν αισθάνεται πόνο. Ο επεμβατικός καρδιολόγος εισάγει τον καθετήρα μέσω της αρτηρίας του καρπού ή της μηριαίας αρτηρίας και τον κατευθύνει υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση στο σημείο της στένωσης. Αφού φουσκώσει το μπαλόνι και αποκαταστήσει τη ροή του αίματος, ενδέχεται να τοποθετήσει στεντ για τη διατήρηση του αποτελέσματος.

Μετά την αγγειοπλαστική, ο ασθενής παραμένει υπό παρακολούθηση για λίγες ώρες ή μία ημέρα, ανάλογα με την περίπτωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η έξοδος από το νοσοκομείο γίνεται εντός 24 ωρών.

Πλεονεκτήματα και επιπλοκές

Τα πλεονεκτήματα της αγγειοπλαστικής είναι σημαντικά.

• Προσφέρει άμεση ανακούφιση από τα συμπτώματα,
• βελτιώνει τη λειτουργικότητα του καρδιακού μυός,
• μειώνει τον κίνδυνο εμφράγματος ή άλλων σοβαρών επιπλοκών.
• Επιπλέον, επειδή είναι ελάχιστα επεμβατική, απαιτεί μικρότερο χρόνο αποκατάστασης και ενέχει μικρότερη επιβάρυνση για τον οργανισμό σε σύγκριση με την ανοιχτή καρδιοχειρουργική.

Ωστόσο, όπως κάθε ιατρική πράξη, η αγγειοπλαστική συνοδεύεται από πιθανούς κινδύνους. Οι πιο συχνές επιπλοκές περιλαμβάνουν αιμορραγία στο σημείο εισόδου του καθετήρα, θρόμβωση στο στεντ, υποτροπή της στένωσης (ιδίως αν δεν χρησιμοποιηθεί φαρμακευτικό στεντ) και, σπανιότερα, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή αλλεργική αντίδραση στο σκιαγραφικό υγρό.

Ο συνολικός κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών είναι σχετικά χαμηλός, ιδίως όταν η αγγειοπλαστική πραγματοποιείται σε εξειδικευμένο κέντρο από έμπειρη ιατρική ομάδα.

Τι πρέπει να γνωρίζει ο ασθενής μετά την αγγειοπλαστική

Μετά την επέμβαση, ο ασθενής χρειάζεται παρακολούθηση και συμμόρφωση σε συγκεκριμένες ιατρικές οδηγίες. Η φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει συνήθως αντιαιμοπεταλιακά φάρμακα (όπως ασπιρίνη και κλοπιδογρέλη) για αρκετούς μήνες, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος θρόμβωσης στο σημείο του στεντ.

Η αλλαγή στον τρόπο ζωής είναι εξίσου σημαντική. Ο ασθενής πρέπει να διακόψει το κάπνισμα, να ελέγξει την αρτηριακή πίεση και τη χοληστερόλη, να ακολουθήσει ισορροπημένη διατροφή και να εντάξει μέτρια σωματική άσκηση στην καθημερινότητά του.

Ο τακτικός καρδιολογικός επανέλεγχος είναι απαραίτητος, ώστε να αξιολογείται η πορεία του ασθενούς και να τροποποιείται η αγωγή όπου χρειάζεται. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να απαιτηθεί νέα αγγειογραφική εκτίμηση αν τα συμπτώματα επανεμφανιστούν.

Η αγγειοπλαστική αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές ιατρικές εξελίξεις στον τομέα της επεμβατικής καρδιολογίας, προσφέροντας αποτελεσματική και ασφαλή λύση σε εκατομμύρια ασθενείς με στεφανιαία ή άλλη αγγειακή νόσο.

Αν παρουσιάζετε συμπτώματα όπως στηθάγχη, εύκολη κόπωση ή δύσπνοια, ή αν έχετε διαγνωστεί με στεφανιαία νόσο, συμβουλευτείτε τον καρδιολόγο σας για να εκτιμήσετε αν η αγγειοπλαστική αποτελεί την κατάλληλη θεραπευτική επιλογή για εσάς.

Γράφει ο Δημήτριος Βραχάτης, Ειδικός Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.