Γυναίκες και καρδιακές παθήσεις: όσα θέλετε να μάθετε

Οι καρδιακές παθήσεις έχει επικρατήσει να θεωρούνται ως μια κυρίως ανδρική πάθηση, ωστόσο παραμένουν μια από τις κύριες αιτίες θανάτου και για τις γυναίκες σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ιστορικά, η έρευνα για την καρδιαγγειακή υγεία έχει επικεντρωθεί κυρίως στους άνδρες, με αποτέλεσμα να υπάρχει χάσμα μεταξύ των δύο φύλων στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο εκδηλώνονται οι καρδιακές παθήσεις στις γυναίκες. Αυτή η διαφορά έχει οδηγήσει στο παρελθόν σε λανθασμένες αντιλήψεις ότι η καρδιακή νόσος είναι περισσότερο “ανδρικό ζήτημα”, οδηγώντας σε υποβάθμιση της κατάστασης, λανθασμένες διαγνώσεις και ορισμένες φορές ακόμα και ανεπαρκή θεραπεία για τις γυναίκες.

Η κατανόηση των πτυχών που περιβάλλουν τις καρδιακές παθήσεις  στις γυναίκες, από τα συμπτώματα έως την πρόληψη, είναι ζωτικής σημασίας για την προώθηση της υγείας της καρδιάς και την ευαισθητοποίηση των γυναικών ώστε να αναλάβουν δράση για την πρόληψη και αντιμετώπιση ενδεχόμενων καρδιακών προβλημάτων.

Οι πιο συχνές καρδιακές παθήσεις στις γυναίκες

Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν διάφορες καρδιακές παθήσεις που εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο από τους άνδρες. Μεταξύ των πιο διαδεδομένων είναι η στεφανιαία νόσος (ΣΝ), η καρδιακή ανεπάρκεια και οι αρρυθμίες. Ενώ αυτές οι παθήσεις μπορούν να επηρεάσουν και τα δύο φύλα, οι γυναίκες μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα που διαφέρουν ως προς την εμφάνιση και την ένταση.

Πώς επηρεάζουν οι γυναικείες ορμόνες την υγεία της καρδιάς

Οι ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια των διαφόρων σταδίων στη ζωή μιας γυναίκας, όπως κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της εμμηνόπαυσης ή με τη χρήση ορμονικών αντισυλληπτικών, μπορεί να επηρεάσουν την υγεία της καρδιάς. Καταστάσεις όπως η προεκλαμψία ή ο διαβήτης κύησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου (αρτηριακή υπέρταση ή σακχαρώδη διαβήτη αντίστοιχα) αργότερα στη ζωή. Η κατανόηση αυτών των επιδράσεων είναι ζωτικής σημασίας για την αξιολόγηση των καρδιαγγειακών κινδύνων στις γυναίκες.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα στις γυναίκες

Οι γυναίκες συχνά παρουσιάζουν άτυπα συμπτώματα ή πιο ανεπαίσθητα σημάδια καρδιακής νόσου σε σύγκριση με τους άνδρες. Ενώ ο πόνος στο στήθος είναι ένα κοινό σύμπτωμα και για τα δύο φύλα, οι γυναίκες μπορεί να εμφανίζουν πιο ασαφή δυσφορία, δύσπνοια, κόπωση, ναυτία ή κοιλιακό πόνο κατά τη διάρκεια μιας καρδιακής προσβολής. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να οδηγήσουν σε υποδιάγνωση ή καθυστερημένη θεραπεία, τονίζοντας την ανάγκη για αυξημένη ευαισθητοποίηση.

Η διαφορά στα συμπτώματα μεταξύ ανδρών και γυναικών μπορεί να δυσκολέψει  τη διάγνωση. Οι γιατροί ενδέχεται να παραβλέψουν ή να παρερμηνεύσουν τα συμπτώματα στις γυναίκες, οδηγώντας σε καθυστερημένη παρέμβαση. Η γνώση των διαφορών στα συμπτώματα ανάμεσα σε άνδρες και γυναίκες  είναι πολύ σημαντική για την ακριβή διάγνωσης αλλά και την έγκαιρη θεραπεία.

Πρόληψη και αλλαγές στον τρόπο ζωής

Είναι σημαντικό οι γυναίκες να δώσουν προτεραιότητα στην υγεία της καρδιάς τους και να λάβουν μέτρα για την πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Τα προληπτικά αυτά μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Επιλογές υγιεινού τρόπου ζωής: Η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, άπαχες πρωτεΐνες και δημητριακά ολικής αλέσεως, μαζί με την τακτική άσκηση, παίζει καθοριστικό ρόλο στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων.
• Διακοπή του καπνίσματος: Η αποφυγή του καπνίσματος και η ελαχιστοποίηση της έκθεσης στο παθητικό κάπνισμα μειώνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιακής νόσου.
• Διατήρηση υγιούς βάρους: Η διαχείριση του βάρους μέσω υγιεινών διατροφικών συνηθειών και τακτικής σωματικής δραστηριότητας είναι ζωτικής σημασίας.
• Τακτικές εξετάσεις: Οι τακτικοί έλεγχοι υγείας επιτρέπουν την έγκαιρη ανίχνευση παραγόντων κινδύνου και την έγκαιρη παρέμβαση.

Πότε πρέπει να επισκεφθείτε καρδιολόγο

Καλό είναι οι γυναίκες να απευθύνονται σε καρδιολόγο εάν παρουσιάζουν:

• Επίμονη δυσφορία ή πίεση στο στήθος
• Δύσπνοια, ιδίως κατά την ελάχιστη προσπάθεια
• Ανεξήγητη κόπωση ή αδυναμία
• Αίσθημα παλμών ή ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς
• Πρήξιμο στα πόδια, τους αστραγάλους ή την κοιλιά

Οι γυναίκες, όπως και οι άνδρες, είναι σημαντικό να γνωρίζουν το οικογενειακό τους ιστορικό σε ότι αφορά την υγεία της καρδιάς, να συζητούν παράγοντες κινδύνου για καρδιακές παθήσεις με τους καρδιολόγους αλλά και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη καρδιακών προβλημάτων. Επιπλέον, η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο το άγχος και η ψυχική υγεία επηρεάζουν την υγεία της καρδιάς είναι ζωτικής σημασίας για την συνολική τους υγεία και ευεξία.

Γράφει ο Δημήτριος Βραχάτης, Ειδικός Καρδιολόγος, Διδάκτωρ Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.